Hoe gaan we oud worden in Frankrijk?

Een belangrijk deel van de Nederlandse en Vlaamse bewoners van Midden Frankrijk is boven de 60 jaar oud. Ik ook met mijn 66 jaar. En veel van ons vragen zich dan ook wel eens af hoe het leven er uit ziet als je echt heel oud bent. Een deel vertrekt weer naar het oude thuisland (30 à 40 %), maar de rest blijft hier. De voorzieningen in Frankrijk zijn prima, zeker als je hier ooit gewerkt hebt en je helemaal in het Franse systeem zit. De gemiddelde levensverwachting is in Frankrijk iets hoger dan in bijvoorbeeld Nederland, evenals de door ons ervaren kwaliteit van leven. Maar deze verschillen zullen slechts een geringe rol spelen bij de afweging om terug naar het Noorden te verhuizen. Contact met kinderen en kleinkinderen (die later eventueel mantelzorger kunnen worden), de subjectief gevoelde veiligheid van de Nederlandse (of Vlaamse) samenleving, angst voor eenzaamheid. de financiële situatie en niet te vergeten de taal zijn belangrijkere motieven. Bij het ouder worden gebeurt het regelmatig dat het uitdrukken in een tweede taal moeizamer wordt.

Maar hoe ziet de situatie er uit als de mensen die nu 70 jaar oud zijn de leeftijd van 80 bereikt hebben?. Statistisch gezien ga je na je 74e jaar geestelijk en lichamelijk wat achteruit en dat laat zich rond de 80 gevoelen. Dan heb je wat meer hulp nodig en raak je wat afhankelijker van je omgeving en/of het zorgsysteem.

De vooruitzichten zijn niet gunstig.

Iedereen heeft wel gemerkt dat het de laatste jaren steeds moeilijker is geworden om een afspraak te maken bij een specialist, huisarts of tandarts. Dat is in Nederland niet anders dan in Frankrijk. Het lijkt door COVID te komen, maar er is een belangrijkere oorzaak, namelijk de demografische ontwikkelingen, de vergrijzing. Over 10 jaar is in ons deel van Europa (de verschillen tussen de landen zijn klein) 30% van de bevolking 60 jaar of ouder. Het aantal mensen dat belasting betaalt waarmee de zorg gefinancierd wordt, wordt kleiner ten opzichte van het groeiend aantal mensen dat zorg nodig heeft. En er komen niet meer artsen, verpleegsters en verzorgers bij als jongeren ook nog loodgieter of musicoloog willen worden. Zie trouwens maar eens aan een goede loodgieter te komen. Daar speelt voor een deel hetzelfde probleem.

Volgens een onderzoek van ABF Research in opdracht van het ministerie van VWS zal in 2031 het tekort aan zorgpersoneel in Nederland naar verwachting oplopen naar 135.000 werknemers. Op dit moment is er al een tekort van 500 gespecialiseerde artsen in de ouderengeneeskunde . In 2031 loopt dat tekort naar verwachting op tot 1100 artsen. Nu werkt één op de zeven mensen in de zorg. Bij ongewijzigd beleid zou dat in 2040 één op de vier moeten zijn. Voor de beschikbaarheid van mantelzorgers geldt in grote lijnen hetzelfde. Die mensen zijn er gewoonweg niet.

Zonder overdrijving zou je kunnen stellen dat we te maken hebben met een aanzienlijk maatschappelijk probleem.

Deze situatie zal zich in Frankrijk iets minder sterk voordoen dan in Nederland. Frankrijk heeft net iets meer jongeren en in Nederland wordt zorg vaker gezien als een marktproduct. Dat drijft de prijs nogal eens op en de politieke regie -en daarmee de mogelijkheden om bij te sturen- worden kleiner. De uitstekende Franse thuiszorg die naar verwachting langer beschikbaar blijft kan een argument zijn om te blijven.

Bij gebrek aan fysieke zorg door mensen gaat de technologie het gat invullen. Je moet dan denken aan robotisering en zorg op afstand met sensors en camera's in huis en dagelijks contact met een soort call-centre. Maar dat hebben we voorlopig nog niet op het platteland van Midden-Frankrijk. Dus het lijkt er op dat wij, voor dat we midden in de ‘troisième âge’ zitten ons goed moeten voorbereiden op wat komen gaat. Afwachten is geen optie.

Je kan aan de volgende dingen denken:

• Je woning en tuin zo inrichten dat je met minder werk en energie toch goed en comfortabel kunt leven.

• Investeren in een goed netwerk. Als je Frans slecht is kan je zorgen dat je contacten hebt die dingen voor je kunnen regelen als het nodig is. Een netwerk van mensen die elkaar in nood helpen is sowieso vrijwel onmisbaar.

• Het opzetten van een soort Frans Knarrenhof. Met meerdere mensen op een locatie oud worden geeft de mogelijkheden om extra zorg in te huren, maar ook taken te verdelen en elkander bij te staan. Een intensieve zoektocht op internet heeft mij echter wel geleerd dat dit soort projecten ingewikkelder zijn dan dat het in eerste instantie lijkt. Maar het blijft een interessante optie.

• Voorkomen in plaats van genezen, dus gezond leven.

• Administratief helemaal op orde zijn en weten waar je terecht kunt in het geval de noodzaak zich aandient.

Ik ben erg benieuwd naar de ideeën die er leven onder de leden van HartjeFrankrijk. Stuur me je ideeën en ik maak een samenvatting van de reacties. Stuur ze naar hartjefrankrijk@gmail.com. Alvast bedankt!

Rob